Jakiś czas temu na naszym blogu gościł miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Jako, że temat można uznać za mocno „chodliwy”, boryka się przecież z nim każda gmina, dziś również kilka słów na temat miejscowego planu. Tym razem z perspektywy procedury jego uchwalania.

Generalnie w toku procedury mającej na celu uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego można wyodrębnić następujące etapy: sporządzenie projektu planu (wraz z uwzględnieniem uwag z uzyskanych opinii), wyłożenie projektu do publicznego wglądu, wyznaczenie terminu na wnoszenie uwag, rozpatrzenie przez wójta uwag dotyczących planu, przedstawienie projektu planu radzie gminy wraz z listą nieuwzględnionych uwag.

Kolejno, zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 741) plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium, rozstrzygając jednocześnie między innymi o sposobie rozpatrywania uwag do projektu planu. I właśnie sposób rozstrzygnięcia uwag do projektu planu może w praktyce rodzić wątpliwości. Otóż czy każda uwaga powinna być przedmiotem osobnej uchwały rady gminy? Czy uwagi te powinny być rozpatrywane na odrębnej sesji rady gminy? Czy można dokonać rozstrzygnięcia jednocześnie z uchwalaniem planu miejscowego?

Generalnie rzepis art. 20 ust. 1 w/w ustawy nie określa, w jaki sposób rada gminy powinna procedować nad uwagami do projektu planu. Tym bardziej nie stanowi, aby rozstrzygnięcie co do każdej uwagi miało zapadać w ramach odrębnej uchwały. Przy dużej liczbie uwag (a takie sytuacje nie zdarzają się rzadko) takie procedowanie byłoby zdecydowanie nadmiernym obciążeniem. W piśmiennictwie i orzecznictwie dominuje raczej pogląd, że rozpatrzenie obu kwestii. może odbywać się  na tej samej sesji rady gminy (zob. wyrok NSA z 21.11.2018 r., II OSK 2841/16, Legalis). Co więcej, dopuszcza się sytuację, aby rozstrzygnięcie w sprawie zgłoszonych uwag następowało jednocześnie z uchwaleniem planu. Jednak przyjmując taki mechanizm działania podkreślenia wymaga, iż istotną kwestią jest, aby z załącznika do uchwały wynikało wprost, że rada gminy nie uwzględniła poszczególnych uwag wraz z zawarciem co do każdej z uwag informacje i wyjaśnienia. Takie indywidualne potraktowanie każdej z uwag pozwala na obronę stanowiska, iż każdy radny miał możliwość kompleksowego zapoznania się z daną uwagą i sposobem jej rozstrzygnięcia. W takiej sytuacji radny mógł z pełną odpowiedzialnością opowiedzieć się za przyjęciem uchwały (w tym również odrzuceniem uwagi) bądź przeciwko jej przyjęciu. Co więcej, w orzecznictwie wskazuje się, że cyt.: „Jeżeli radny nie zgłosił w trakcie sesji rady gminy żądania, aby uwagi objąć odrębnym głosowaniem i doszło do głosowania nad uwagami jednocześnie z uchwalaniem planu miejscowego to taki sposób głosowania nad nieuwzględnionymi uwagami nie stanowi naruszenia prawa uzasadniającego wyeliminowanie z obrotu prawnego uchwałę.” (zob. wyrok NSA z dnia 30 stycznia 2018 r., II OSK 1533/17). Z kolei w wyroku z dnia 6 listopada 2013 r. NSA nie negując celowości indywidualnego głosowania nad każdą nieuwzględnioną uwagą, uznał, że jednoczesne podjęcie uchwały o zatwierdzeniu projektu planu wraz z jednoczesnym rozstrzygnięciem o sposobie rozpatrzenia zgłoszonych uwag nie może stanowić o istotnym naruszeniu prawa w stopniu uzasadniającym wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonej uchwały (II OSK 437/2013). Warto jednak zaznaczyć, że powyższy wyrok zapadł w okolicznościach, w których załącznik zawierający wykaz nieuwzględnionych uwag posiadał szczegółowe uzasadnienie odnoszące się do zgłoszonych uwag, pozwalające radnym na zapoznanie się z proponowanym stanowiskiem.

W orzecznictwie znajdziemy kolejne wskazówki jak powinno wyglądać rozpatrywanie uwag do miejscowego planu. I choć, jak już wyżej była mowa, dopuszczalne jest głosowanie nad uwagami wraz z podjęciem uchwały w sprawie miejscowego planu, to istotna jest merytoryczna ocena zasadności każdej zgłoszonej uwagi rozumiana jako przeprowadzenie obrad nad wszystkimi uwagami, tak aby zagwarantować ich indywidualne rozpatrzenie (zob. wyrok NSA z dnia 22 listopada 2019 r. II OSK 34/18)

I choć powyższe działanie jest stosowane w praktyce, można nawet powiedzieć, że jest typowym mechanizmem, to spotkamy się również z odmiennym poglądem. Według którego cyt.: „Nielogiczne byłoby podjęcie przez radę gminy uchwały o uchwaleniu planu, z załącznikiem zawierającym rozstrzygnięcie o uwzględnieniu przez radę uwag, które nie znalazłoby odzwierciedlenia w treści planu. Rozpatrzenie uwag powinno być zatem czynnością odrębną od uchwalenia planu i poprzedzającą jego uchwalanie. Możliwym sposobem pokonania trudności proceduralnych, stworzonych poniekąd przez samego ustawodawcę, może być rozpatrzenie uwag przez poddanie ich indywidualnym głosowaniom i na tej podstawie stworzenie listy uwag uwzględnionych przez radę, które wójt, burmistrz (prezydent miasta) powinien wziąć pod uwagę w planie, oraz uwag nieuwzględnionych. W ten sposób uchwała zawierająca rozstrzygnięcie w sprawie uwag będzie mogła stanowić załącznik do uchwały w sprawie planu.” (tak: Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz red. prof. dr hab. Zygmunt Niewiadomski, dr Krzysztof Jaroszyński, dr Krzysztof Kucharski, dr Anna Szmytt, Łukasz Złakowski, tak również K. Buczyński w: Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz). Podobne stanowisko o konieczności rozpatrywania zgłoszonych uwag indywidualnie, poprzez podjęcie  odrębnych uchwał wyraża K. Buczyński, zdaniem którego  

Reasumując, rozpatrzenie uwag do projektu planu w formie odrębnej uchwały nie jest jedynym dopuszczalnym sposobem procedowania. Sądy administracyjne dopuszczają możliwość rozpatrzenia uwag do projekt w ramach uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jednak pod warunkiem przeprowadzenia obrad nad każdą uwagą i zawarciem kompletnego uzasadnienia w zakresie sposobu rozpatrzenia uwag w podejmowanej uchwale. Takie działanie pozwoli na wyeliminowanie wątpliwości co do tego czy radni mieli możliwość kompleksowego zapoznania się z daną uwagą i sposobem jej rozstrzygnięcia.