W ostatnich latach e-hulajnogi zawojowały polskie chodniki i ścieżki rowerowe. Można zaryzykować stwierdzenie, że stają się one (obok rowerów) jednym z najpopularniejszych sposobów na dotarcie choćby do pracy. Są ekologiczne, niedrogie w eksploatacji i pozwalają na szybkie przemieszczanie się. Ponadto stały się bardzo modne –  liczba operatorów oferujących wypożyczenie oraz właścicieli takich pojazdów rośnie w lawinowym tempie. Problem w tym, że rowerzystów obowiązują określone przepisy, a hulajnogi pozostają nadal w prawnej próżni.

Samorządy wielokrotnie wskazywały brak koniecznych regulacji. Chciały m.in. wprowadzenia zapisów ułatwiających im regulowanie rynku e-hulajnóg poprzez np. limitowanie wynajmu pojazdów czy ograniczanie obszarów wypożyczeń. Sposobem miało być nałożenie na operatorów obowiązku zawierania umów z lokalnymi władzami. Co prawda, pomysł nie przeszedł, ale ogólny problem został zauważony przez ustawodawcę – 4 stycznia 2021 roku do Komisji Sejmowej trafił projekt nowelizacji Prawa o ruchu drogowym, przewidujący wiele zmian, m.in. wpisanie hulajnogi do katalogu pojazdów.

Osoba jadąca na hulajnodze – pieszy czy motorowerzysta?

W kwietniu 2018 r. na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie doszło do zderzenia użytkownika hulajnogi z pieszą turystką. Policja uznała wówczas, że oboje byli pieszymi i wręczyła kobiecie mandat. Inne zdanie miał jednak rozpatrujący tę sprawę w 2019 r. sąd, który uznał, że osoba jadąca na elektrycznej hulajnodze jest motorowerzystą i w ogóle nie powinna znajdować się na chodniku. To jest tylko jeden z wielu przykładów, gdzie na przestrzeni ostatnich lat brak w polskim prawie definicji nowoczesnych urządzeń transportu spowodował potężne wątpliwości interpretacyjne.

Zakres zmian

Przede wszystkim do przepisów mają zostać wprowadzone nowe definicje uczestników ruchu i ich obowiązki oraz prawa. W świetle projektu e-hulajnoga jest pojazdem napędzanym elektrycznie – art. 2 pkt 31 kodeksu drogowego, dwuosiowym z kierownicą, bez siedzenia i pedałów i konstrukcyjnie przeznaczonym do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe.

Regulacje zawarte w projekcie ustawy zabraniają m.in.:

• kierowania hulajnogą elektryczną po jezdni, na której dopuszczalna prędkość jest większa niż 30 km/h,
• kierowania hulajnogą lub urządzeniem transportu osobistego osobie znajdującej się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
• przewożenia hulajnogą elektryczną i urządzeniem transportu osobistego innych osób, zwierząt i przedmiotów,
• pozostawiania hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego na chodniku w inny sposób niż równolegle do jego zewnętrznej krawędzi.

Co ważne, do kierowania hulajnogą elektryczną przez osoby w wieku od 10 lat do 18 lat wymagane będzie posiadanie tych samych uprawnień, co w przypadku kierowania rowerem, czyli karty rowerowej lub prawa jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T. Dla osób, które ukończyły 18 lat, dokument taki nie jest wymagany. Poruszanie się hulajnogą elektryczną po drodze publicznej przez dziecko do 10 lat jest zabronione w każdej sytuacji, również pod opieką osoby dorosłej. Dzieci w wieku do 10 lat będą mogły poruszać się hulajnogą elektryczną jedynie w strefie zamieszkania, pod opieką osoby dorosłej.

Co z zaparkowaniem hulajnogi?

Projekt ustawy wprowadza obowiązek pozostawienia m.in. hulajnogi elektrycznej na chodniku w przeznaczonym do tego miejscu (wyznaczonym przez zarządcę drogi). W przypadku braku takiego miejsca, pozostawienie pojazdu na chodniku będzie możliwe tylko przy jednoczesnym spełnieniu określonych warunków – m.in. hulajnoga elektryczna będzie ustawiona jak najbliżej zewnętrznej krawędzi chodnika, najbardziej oddalonej od jezdni.

W nowelizacji wskazano ponadto wysokość opłat za usunięcie z drogi hulajnogi elektrycznej lub urządzenia transportu osobistego. Pojazdy te mogą zostać usunięte z drogi na koszt właściciela, m.in. w przypadku pozostawienia ich w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu. Dyspozycję usunięcia pojazdu z drogi może wydać policjant lub strażnik gminny (miejski).

Nowe przepisy – nowe obowiązki i kary

Projekt przewiduje kary za nieprzestrzeganie nowych przepisów. W związku z tym projekt ustawy wprowadza zmiany w ustawie – Kodeks wykroczeń, m.in. korzystanie podczas jazdy z telefonu, wymagające trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku przez kierującego pojazdem, przewidziano mandat 200 zł, naruszenie warunków zatrzymania lub postoju pojazdu na chodniku będzie oznaczało mandat 100 zł.

Organy kontrolne mogą ponadto nałożyć mandat karny za popełnione naruszenie, m.in. na kierującego hulajnogą elektryczną która wykracza przeciwko innym przepisom ustawy – Prawo o ruchu drogowym lub przepisom wydanym na jej podstawie.