Nie tak dawno pisaliśmy o przyszłości klauzul waloryzacyjnych oraz o projekcie specustawy, którą zajmowało się Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Dynamika spraw przyjęła taki obrót, że niespodziewanie część postulowanych zmian przyjęto w tzw. tarczy prawnej. Czym jest przedmiotowa tarcza prawna i jaki ma związek z klauzulami waloryzacyjnymi? – o tym w poniższym wpisie.

Pomysł tzw. tarczy prawnej

Ministerstwo Rozwoju i Technologii jest pomysłodawcą tzw. tarczy prawnej, czyli projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców. Celem projektu jest m.in. ograniczenie zbędnych i nadmiernych obciążeń regulacyjnych, co ma wygenerować oszczędności czasowe i kosztowe po stronie obywateli i przedsiębiorców. Rezultatem wprowadzenia ustawy mają być również szybsze i sprawniejsze procedury administracyjne, co ma mieć przełożenie na efektywność pracy administracji publicznej oraz oszczędności po jej stronie. Ponadto dodatkowym efektem wprowadzonych zmian ma być także uregulowanie elektronizacji procedur, która m.in. w okresie trwania epidemii Covid-19 ma swoją niebywałą wartość. Przyjęte propozycję działania tarczy prawnej mają stanowić pozytywny impuls dla przedsiębiorców, obywateli oraz samej administracji publicznej, istotnie wpływając na jakość życia i prowadzenie działalności gospodarczej. Sama tarcza prawna przewiduje zmianę ponad 40 ustaw.

Jak wskazuje Rządowe Centrum Legislacji projekt ustawy trafił do uzgodnień już w kwietniu bieżącego roku. Następnie przechodził przez konsultacje publiczne, opiniowanie oraz komisję prawniczą, po czym został przyjęty przez Radę Ministrów, wskutek czego w dniu 13 lipca 2022 r. projekt ustawy wpłynął do Sejmu. Dnia 15 września bieżącego roku na posiedzeniu Sejmu uchwalono projekt ustawy, a w dniu 19 września projekt przekazano Prezydentowi oraz Marszałkowi Senatu.

Jaki jest związek pomiędzy tarczą prawną a klauzulami waloryzacyjnymi?

Na posiedzeniu Sejmu z dnia 15 września, do powyższego projektu ustawy posłowie dodali przepisy o zmianie umów zawartych w trybie zamówień publicznych. Art. 44 tarczy prawnej wprowadził zmiany w art. 439 ustawy Prawo zamówień publicznych, który ma obowiązywać w brzmieniu: „umowa, której przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi, zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, zawiera postanowienia dotyczące zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy, w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.”. W związku z powyższym, zmiana zobowiązuje zamawiających do wprowadzania klauzul waloryzacyjnych w umowach zawieranych na dłużej niż 6 miesięcy, których przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi. Wprowadzono również zmianę przepisu art. 455 ust. 1 pkt 4 Pzp, którego treść otrzymała następujące brzmienie: „dopuszczalna jest zmiana umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia jeżeli konieczność zmiany umowy, w tym w szczególności zmiany wysokości ceny, spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, o ile zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy a wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.”.

Podsumowując, powyższymi przepisami wprowadzono zmiany, które początkowo przewidywano w projekcie specustawy dotyczących klauzul waloryzacyjnych. Ministerstwo Rozwoju i Technologii miało przygotować specustawę dotyczącą klauzul waloryzacyjnych, a na tę chwilę zamiast specustawy część postulatów wprowadzono do tarczy prawnej. Tym samym zmiana przepisów w nowym brzmieniu nie przewiduje automatycznej waloryzacji umów, które były postulowane przez wiele przedsiębiorstw będącymi Wykonawcami zamówień publicznych. Warto podkreślić, iż tarcza prawna wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, więc należy pamiętać o nowelizacji przepisów prawa zamówień publicznych w powyższym zakresie. Niestety na tę chwilę Ministerstwo Rozwoju i Technologii o kontynuacji prac nad samym projektem specustawy waloryzacyjnej nie wspomina.