Tryb podstawowy – co warto wiedzieć?

22 stycznia 2021 |

Wraz z nowym, 2021 rokiem powitała nas nowa rzeczywistość „zamówieniowa”. Otóż, pomimo postulatów o przesunięcie wejścia w życie nowego porządku prawnego w zakresie zamówień publicznych i niepewności w tym zakresie do ostatnich grudniowych dni, dnia 1 stycznia 2020 r. weszła w życie długo oczekiwana ustawa z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (dalej: ustawa pzp). W nowej, kompleksowej (a właściwie to czy taki przymiotnik jest właściwy dla jej określenia pokaże przyszłość…) regulacji zamówień publicznych pojawił się nieznany dotąd tryb: tryb podstawowy.

Ustawodawca postanowił, że od 2021 r. standardowym trybem udzielania zamówień publicznych o wartości poniżej progów unijnych będzie właśnie TRYB PODSTAWOWY. Dlaczego nazywamy ten tryb standardowym? Przede wszystkim z tego powodu, że ustawodawca nie wskazał żadnych warunków, przesłanek, jakie zamawiający miałby spełnić, aby móc go zastosować.

Na wstępnie należy wskazać, że regulacje dotyczące zamówień poniżej progów unijnych znajdziemy w Dziale III Postępowanie o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości mniejszej niż progi unijne. Niestety, wbrew pierwotnym założeniom ustawodawcy i dążeniu do najlepszej realizacji zasady przejrzystości, nie zdołał on zaproponować pełnej, niezależnej regulacji w zakresie postępowań poniżej progów unijnych. W rezultacie stosując tryb podstawowy musimy w dużej mierze posiłkować się regulacjami ujętymi w Dziale II ustawy pzp, który poświęcony jest postępowaniom o udzielenie zamówienia powyżej progów unijnych (zob. art. 266 ustawy pzp).

Tryb podstawowy ustawodawca nam „zaserwował” w trzech odsłonach. Art. 275 ustawy pzp wskazuje na następujące „warianty” trybu podstawowego:

Istotne, że ustawodawca nie ogranicza zamawiającego, co do wyboru wariantu, to z jakiej odsłony trybu podstawowego zdecyduje się skorzystać zamawiający zależy tylko od niego!

Poniżej garść informacji charakterystycznych dla każdego z wariantów:

Wariant I  – bez negocjacji

– zamawiający sporządza SWZ

– zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą bez przeprowadzenia negocjacji

– można powiedzieć, że jest odzwierciedleniem dotychczasowego przetargu nieograniczonego

Wariant II – negocjacje opcjonalne

– zamawiający sporządza SWZ

– wobec możliwości przeprowadzenia negocjacji mogą w istocie zaistnieć dwa różne scenariusze:

  • wybór oferty bez przeprowadzenia negocjacji (tak jak w Wariancie I) – zamawiający z różnych przyczyn może zrezygnować z negocjacji (atrakcyjność ofert, brak czasu itp.) albo:
  • przeprowadzenie negocjacji -> składanie ofert dodatkowych -> wybór oferty najkorzystniejszej

negocjacje:

  • zaproszenie do negocjacji zawiera: miejsce, termin, sposób prowadzenia negocjacji oraz kryteria oceny ofert, w ramach których prowadzone będą negocjacje  
  • nie mogą prowadzić do zmiany treści SWZ
  • dotyczą wyłącznie tych elementów treści ofert, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert (np. ceny, terminu gwarancji)
  • zamawiający może ograniczyć liczbę wykonawców, których zaprosi do negocjacji
  • co do zasady poufne
  • równe traktowanie wykonawców

oferta dodatkowa:

  • nowe propozycje w zakresie kryteriów oceny ofert
  • nie może być mniej korzystna niż pierwotna, w przeciwnym wypadku podlega odrzuceniu
  • termin złożenia: 5 dni

Wariant III – negocjacje obowiązkowe

– Zamawiający sporządza Opis potrzeb i wymagań, a SWZ dopiero po negocjacjach

negocjacje obligatoryjne:

  • nie mogą prowadzić do zmiany minimalnych wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia lub realizacji  opisanych w OPiW
  • mogą dotyczyć warunków zamówienia, w celu podniesienia jego efektywności
  • prowadzone są do czasu doprecyzowania lub uzupełnienia wszystkich warunków podlegających negocjacjom
  • zamawiający może ograniczyć liczbę wykonawców, których zaprosi do negocjacji
  • co do zasady poufne
  • równe traktowanie wykonawców

po zakończeniu negocjacji:

  • zamawiający sporządza SWZ
  • doprecyzowanie/uzupełnienie opisu potrzeb i wymagań w zakresie przeprowadzonych negocjacji
  • nie może zmieniać minimalnych wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia lub realizacji oraz istotnych elementów treści ogłoszenia o zamówieniu
  • zaprasza do składania ofert ostatecznych

oferty ostateczne:

  • wykonawca sporządza w oparciu o wymogi określone przez Zamawiającego w SWZ
  • termin: 5 dni (dostawy, usługi) 10 dni (roboty budowlane)

Powyższy opis wariantów trybu podstawowego, a właściwie „ściąga”, oczywiście nie wyczerpuje pełnej, ustawowej regulacji. Z pewnością, zamawiający stanie przed wieloma pytaniami w fazie przygotowywania postępowania w trybie podstawowym, w szczególności, jeżeli chodzi o wariant II i III. Tak jak już wyżej wspomniałam, dobra wiadomość jest taka, że przy wyborze wariantu I zamawiający z dużym powodzeniem może korzystać z dotychczasowego doświadczenia zdobytego przy udzielaniu zamówień w trybie przetargu nieograniczonego.

W trybie podstawowym generalnie ustawodawca zachęca do prowadzenia negocjacji, ale czy zamawiający przekonają się do takiego elastyczniejszego prowadzenia postępowania? W praktyce korzystanie z negocjacji w postępowaniach o udzielenie zamówienia jest znikome… Otóż faktycznie, w dotychczasowej rzeczywistości, zamawiający praktycznie nie korzystali z negocjacyjnych trybów udzielania zamówień – według stanu na dzień 30 listopada 2020 r. ponad 90% zamówień ogłaszanych w Biuletynie Zamówień Publicznych udzielono w trybie przetargu nieograniczonego (zob.: https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0026/44981/BZP2020.11..pdf).

Z pewnością ustawodawca proponując zamawiającym negocjacyjne odsłony trybu podstawowego – jako standardu dla zamówień poniżej progów unijnych dąży do zachęcenia zamawiających do bardziej elastycznych form udzielania zamówień. Zapewnia dostęp do narzędzi, które sprzyjają dialogowi z wykonawcami w celu pozyskania jak najlepszych efektów dla konkretnego zamówienia – tylko czy zamawiający dadzą szansę tym nowym rozwiązaniom? Wydaje się, że zamawiający niewiele straciłby testując nowe rozwiązania, a nuż okażą się trafne!


Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.


Ta strona wykorzystuje pliki cookies. Poprzez kliknięcie przycisku „Akceptuj", bądź „X", wyrażasz zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. Więcej o możliwościach zmiany ich ustawień, w tym ich wyłączenia, przeczytasz w naszej Polityce prywatności.
AKCEPTUJ